تاریخچه شرکت

دوره اول:  پست در تاریخ؛ ژرف نگری ایرانیان

ایرانیان نخستین ملتی بودند که از حدود سه هزار سال پیش در زمان سلسله هخامنشی اقدام به تاسیس تشکیلات منظم پست با عنوان "چاپار" کردند. ایرانیان این تشکیلات اداری را از روزگاران بسیار دور بنیانگذاری و سازماندهی کردند تا تمامی امور ارتباطی ایران زمین از آن طریق انجام شود. در واقع در ایران باستان، چاپارخانه ها مشهورترین و حساس ترین تشکیلات اداری هخامنشیان بودکه گروه چابک سواران آن با اسب های تند رو و طی مسافت های طولانی، ارتباط دایمی بین مرکز و ایالات را برقرار می کردند و در کوتاهترین زمان اخبار و گزارش های واصله از گوشه و کنار ممالک را به مرکز و از مرکز به دور ترین نقاط کشور می بردند. داريوش هخامنشي براي اداره بهتر کشور و سهولت در امر نظارت بر قلمرو وسيع و پهناور ايران نظام ارتباطی را سامان بخشید. به دستور وی براي آگاهي و اطلاع از جديدترين رخدادها در سراسر قلمرو خود، جاده هايي ساخته شد که مهمترين آنها به "راه شاهي" معروف بود که 2400 کيلومتر مسافت داشت. به فاصله هر 24 کيلومتر چاپارخانه اي ساختند که در اين چاپارخانه ها هميشه اسب هاي تازه نفس آماده بودند. پيک هاي دولتي با رسيدن به اين چاپارخانه ها اسب هاي خود را عوض مي کردند و با اسبي تازه نفس با سرعت به راه خود ادامه مي دادند. انتقال پیام از یک ایستگاه به ایستگاه دیگر به همين صورت ادامه مي يافت تا به مقصد مي رسيد. داریوش در مورد چابک سواران دولتی خود می گوید: " نه برف، نه باران، نه گرما و نه تاريكي شب نمي تواند پيك هاي تندرو را از حركت بازدارد. " امروزه اين جمله در بالاي سر درب ساختمان اداره پست نيويورك به چشم مي خورد. چاپارخانه های ایران تا مدت ها یکی از وسیع ترین شبکه ارتباطی دنیای کهن محسوب می شد.

دوره دوم: ایجاد تشکیلات سازمانی پست در ایران و جهان

در این دوره پست دستخوش تحولات بسیاری شد.پست در ایران تا پیش از سال 1258 به صورت «اداره» بود و تمامی امور پستی در آن زمان توسط همین اداره صورت می‌گرفت. در پی موفقیت های پست در انجام امور کشور، "ناصرالدین شاه قاجار" دستور تاسیس وزارت پست را صادر کرد. کشور ایران در سال 1264 دارای 7 خط اصلی و پنج خط فرعی پستی بود. با تاسیس اتحادیه پستی جهانی در تاریخ 9 اکتبر 1874(17 مهر 1253)، ایران نیز به عنوان یکی از نخستین کشورهای دنیا 3 سال بعد یعنی در 1877 (1256) به عضویت این اتحادیه درآمد. هم زمان با صدارت "میرزا تقی خان امیرکبیر" تحولات تازه‌ای در پست کشور رخ داد و پست نوین بنیان شد. در این دوره سرویس های پستی منظم بین شهرها ایجاد، تعرفه های پستی تعیین و آیین نامه پستی به تصویب رسید. در سال 1288 وزارت پست، تشکیلاتی نو یافت و به دستور امیرکبیر مقرر شد علاوه بر ارایه خدمات به دستگاه های دولتی به خدمات خود را به مردم نیز ارایه نماید و در همین دوره بود که تلگراف در ایران به بهره برداری رسید و وزارت پست و تلگراف تشکیل شد. 
در اواخر سال 1308 با خرید سهام شرکت تلفن، وزارت پست و تلگراف و تلفن شکل گرفت. با تاسیس وزارتخانه جدید، نظام پستی کشور توسعه چشمگیری یافت.

دوره سوم:  گسترش خدمات؛ ورود به عرصه فناوری

این دوره را می توان دوره تغییر در صنعت پست ایران شمرد. تغییراتی که به خصوص با پیروزی انقلاب اسلامی سرعت گرفت و شیوه های نوین پستی روز به روز گسترش و کمیت و کیفیت خدمات ارتقا یافت. تغییر ساختار پست و فعالیت آن به عنوان یک شرکت مستقل دولتی در سال 1367 را می توان به عنوان مهمترین رویداد این دوره برشمرد.
حذف ساختار سنتی پست، ایجاد اتوماسیون شبکه پستی و راه اندازی سرویس هایی نظیر پست پیشتاز، پست مستقیم، پست رستانت، پست ویژه، پیک ویژه و دهها خدمت دیگر را موجب گردید.
پست همچنین توانست همکاری سایر نهادهای دولتی را جلب نموده و ارایه برخی خدمات دولتی را از طریق پیشخوان خود سامان بخشد. در همین راستا شرکت پست جمهوری اسلامی ایران در اجرای طرح های کلان ملی از جمله توزیع کارت سوخت، توزیع کالابرگ های شهری، روستایی و عشایری، ثبت نام و توزیع کارت ملی، تعویض پلاک های خودرویی، توزیع فرم های اطلاعات اقتصادی، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، ثبت نام تلفن همراه و غیره مشارکتی گسترده داشت.
در این دوره با توسعه روزافزون فناوری های نوین ارتباطی، دفاتر خدمات ارتباطی(ICT) در روستاها و دور افتاده ترین نقاط کشور ایجاد شد و ارایه خدمات پستی و نیابتی سایر سازمان ها به روستاییان روز به روزگسترش یافت.
شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به منظور توسعه هر چه بیشتر رقابت پذیری، پویایی در عرضه خدمات پستی و پاسخگویی مناسب به نیازهای متنوع و جدید مشتریان ، بستر مناسب جهت حضور ومشارکت فعال بخش غیردولتی را به موازات اپراتور دولتی ایجاد نموده و خصوصی سازی آن در دست انجام است.

دوره چهارم: پست سکوی تجارت الکترونیک مبتنی بر خدمات فناورانه

تغییر در شیوه زندگی و رفتار اجتماعی باعث شد تا فرایند خدمات تغییر یابد و نقش آفرینی نوین پست هویدا گردد.
سرعت چشمگیر ورود فناوری ها به اجتماع بشری و توسعه برق آسا در خدمات الکترونیک، تجارت اینترنتی و ظهور زندگی هوشمند،  برخلاف تصور اولیه ضرورت حضور پست را به رخ کشید. این موضوع و پدیده پاندمی بزرگ قرن 21 یعنی شیوع کوید 19 آغاز نهضت تحول در پست را رقم زد و شبکه پست به سرعت توانست سرویس های خود را تقویت نموده و خلاهای خدمات رسانی را پوشش دهد.
این تحول عظیم موجب ورود شبکه پست به عرصه اقتصاد و کسب و کارهای نوین شد و به عنوان یک عنصر موثر در جامعه با حضور در حلقه میانی تولید و مصرف شناخته شد. به طوری که تغییر نوع مرسولات از پاکت به بسته ها و امانات یک دگردیسی در صنعت پست را ایجاد نمود.
ایجاد اولین مرکز پردازش هوشمند مبادلات پستی، ورود به ناوگان ریلی، توسعه 100 درصدی ناوگان حمل و نقل، تحول در شیوه حمل بسته ها با ترولی های جدید، اصلاح فرایند خطوط پستی از تمرکزگرایی به تمرکز زدایی و ایجاد اولین خطوط مستقیم پستی در بین استانها، توسعه چشمگیر خدمات نیابتی سایر سازمانها و دستگاه ها با انعقاد تعداد زیادی تفاهم نامه، توسعه اجرای پست هوایی، ایجاد سرویس های جدید پستی، ورود خدمات استارتاپی به شبکه پست مبتنی بر محصول، راه اندازی اولین پهپاد پستی، ایجاد فرهنگ نوین پست، راه اندازی مرکز پاسخ گویی و ارتباط با مشتریان (تلفن 193 ) و ... از جمله اقداماتی است که در مسیر این تحول بزرگ صورت گرفته است.
این معماری جدید، چشم انداز نوینی از توسعه خدمات پست در تمام شهرها، روستاها، مراکز و حتی خانه های ایرانیان ترسیم می کند و می توانیم انتظار داشته باشیم که در آینده نزدیک پست همراه مطمئن مراکز، بنگاه ها و خانواده ها باشد.

تاریخ بروز رسانی : 1400/12/08