معماری ساختمان پست

مدرسه ژاندارک  ١٢٦٥ ش  

مدرسه سن ژوزف واقع در منطقه ۱۲ شهر تهران ، حد فاصل خیابان جمهوری و منوچهری ، لاله‌زار و فردوسی به همراه کلیسای مجاور به عنوان یکی از آثار ملی و با شماره ثبت ۲۹۲۸ به عنوان مدرسه و کلیسای ژاندارک به ثبت رسیده است مدرسه ژاندارک جزو مدارسی است که فرانسوی ها در ایران تاسیس کرده اند . این مدرسه توسط دختران تارک دنیا « سورها » برای تحصیل دختران ارمنی ایرانی تاسیس شد و در ابتدا به صورت دارالایتام اداره می‌شد و از دوران ناصری به بعد این مدرسه از دختران مسلمان نیز ثبت‌نام به عمل می‌آورد .

عمارت مشیر الدوله پیرنیا  ١٢٨٥ ش

این خانه ، در انتهای بن بست پیرنیا در خیابان لاله‌ زارنو و کمی پایین‌تر از چهارراه کنت واقع است و در آغاز مشروطه دوم به سفارش ِ مشیرالدوله ساخته شد که در سن پترزبورگ با مارکف صمیمیت پیدا کرده‌ بود . این ساختمان که خاطره انشای فرمان مشروطیت ، تدوین قوانین جدید دادگستری و نگارش کتاب تاریخ ایران باستان و دیگر آثار مشیرالدوله پیرنیا و زندگی روزمره و مرگ و حتی مجلس ختمش در دوره رضاشاه را در خود دارد ، پس از انقلاب اسلامی به عنوان بنای تاریخی به ثبت سازمان میراث فرهنگی رسید و با انجام تعمیرهایی ، اینک مرکز موسسه طب اسلامی است .

عمارت بلدیه تهران ، شهرداری ١٣٠٢ ش  

ساختمان باشکوهی بود که به دستور موسیو گاسپار ایپگیان ، شهردار ارمنی وقت تهران ، در میان سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ شمسی در ضلع شمالی میدان توپخانه یا همان « میدان سپه » تهران ساخته شد . این ساختمان در میان سال‌ های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۸ ویران شد . معمار این بنا نیکلای مارکف معمار برجسته ایرانی گرجستانی بود و جای آن فضای سبز ایجاد و پس از مدتی به پایانه اتوبوسرانی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه واگذار گردید . رونما و دکور این ساختمان در شهرک سینمایی غزالی برای ساختن فیلم‌ های تاریخی شبیه‌ سازی شده است .

دانشسرای عالی ، دارالمعلمین ١٣٠٧ ش  

نام یک مؤسسه تربیت معلم بود که به آموزش و تربیت دبیر برای دبیرستان‌ های کشور می‌پرداخت . این دانشسرا در ابتدا به مدرسه مستظرفه یا مدرسه کمال الملک نام داشت . در سال ١٣٠٧ بنا به پیشنهاد دکتر عیسی صدیق ریاست تعلیمات عمومی مملکت را به عهده داشت بدلیل اینکه باغ نگارستان در اثر بی آبی چند ساله چون صحرای قفری بود و عمارت نیمه خراب مدرسه علمیه در شمال تهران در آن قرار داشت در آن سال بر حسب پیشنهاد وی نقشه ساختمان یک مدرسه متوسطه کامل با رعایت سبک معماری ایران و اصول مدرسه سازی به مهندس مارکف پیشنهاد شد کار ساختمان اصلی دانشسرا تحت نام مدرسه شبانه روزی در همان سال شروع شد تا سال ١٣١٥ تکمیل و به بهره برداری رسید .

خانه استادان مدرسه عالی فلاحت دانشکده فعلی کشاورزی دانشگاه تهران به تاریخ ١٣٠٨ ش

اولین مدرسه کشاورزی در ایران در سال ١٣٠٨ شمسی به نام مدرسه فلاحت مظفری در قریه چهاردانگه تهران تاسیس شد . این مدرسه پس از شش سال به محل دانشسرای عالی منتقل شد و باغ نگارستان برای انجام عملیات کشاورزی آن در نظر گرفته شد . درباره شروع ساخت اولین بنای این مدرسه گفته می شود که : « انجام این امر به عهده مهندس مارکوف افسر روسیه تزاری واگذار شد . اولین عمارتی که طبق نقشه و نظارت این مهندس روسی ساخته شد » .

زندان مارکوف ، زندان قصر ١٣٠٨ ش  

این زندان در تاریخ ۱۱ آذرماه ۱۳۰۸ شمسی به دست رضا شاه افتتاح گردید و فاز اولیه زندان که در آن زمان افتتاح شد ۱۹۲ اتاق بود با گنجایش ۸۰۰ زندانی بود ولی بعدها و تا زمان ساخت زندان اوین در دهه چهل ، این زندان تنها زندان پایتخت بود . در این دوران زندان قصر توسعه زیادی پیدا کرد . پس از انقلاب اسلامی ایران این زندان محل حبس زندانیان غیر سیاسی بود . در سال ۱۳۸۳ شمسی این زندان تعطیل و شهرداری شروع به تخریب بخش هائی از زندان نمود که باپیگیری کانون زندانیان سیاسی قبل از انقلاب با ثبت زندان به عنوان آثار ملی در سازمان میراث فرهنگی ازتخریب آن جلوگیری و متعاقبا بوسیله شهرداری به باغ موزه تبدیل گردید . البته در این میان تا قبل از ثبت محل ، زندان زنان سیاسی تخریب شد . سرانجام این باغ موزه در تاریخ ١٤ آبان ماه ١٣٩١ با حضور شهردار تهران و جمعی از هنرمندان برای بازدید عموم رسما افتتاح گردید .

خانه تاریخی پروفسور عدل پدر جراحی ایران ، پژوهشکده هنر ١٣١٠ ش   

در سال ۱۳۱۰ شمسی « ١٩٣١ م » در تهران ، خیابان ولی‌عصر « عج » رو به روی کاخ مرمر توسط مارکوف معمار روسی ساخته شد . این ساختمان دارای ٢٧٠٠ متر مربع عرصه و حدود ١٠٠٠ متر مربع زیربنا ، شامل یک طبقه ساختمان اعیانی با زیرزمین همراه با آپارتمان سرایدار و سینمای خانگی است . پلان این خانه از نوع روسی شامل بخش‌ های پذیرایی ، مطب ، منزل سرایدار و راننده و خدمه ، همراه با ٣ ورودی که سطوح داخلی بنا با اندود گچ ساده است ولی در سقف از گچبری استفاده شده است همچنین در بخش شرقی بنا از کاشی‌ های خشتی منقوش در ازاره دیوار استفاده شده است . نما های خارجی این خانه ترکیبی از آجر و گچ سفید بوده و در قسمت رخ بام با گچبری تزئین شده است . خانه پروفسور عدل در سال ١٣٧٧ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ٢٠٨١ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید .

مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌ سازی رازی ، کارخانه سرم سازی و سم سازی حصارک کرج ١٣١٠ ش  

در سال ١٣٠٣ بیماری طاعون گاوی وارد ایران شد و وزارت فلاحت به دنبال چاره تصمیم به تاسیس موسسه انستیتو پاستور کردند . نقشه بناهای موسسه جدید سرم سازی رازی در سال ١٣١٠ شمسی را مارکف تهیه کرد . که این موسسه قدیمی‌ترین مؤسسه فعال در زمینه تولید واکسن در ایران است . این مؤسسه که در منطقه حصارک از استان البرز ایران قرار دارد ، سالانه بیش از سه و نیم میلیارد دز انواع فراورده‌ های بیولوژیک تولید می‌کند . نام این مؤسسه به یادبود حکیم ابوبکر محمّد زکریای رازی می‌باشد . این مؤسسه در زمان تأسیس تحت نظارت وزارت فلاحت و فوائد عامه  وزارت کشاورزی وقت  در آمد .

کارخانه قند کرج  ١٣١١ ش  

دولت در سال ١٣٠٧ به فکر ایجاد چند کارخانه قند افتاد در سال ١٣١٠ سناتور سید مهدی فرخ مامور ساخت کارخانه شد . « بدون فوت وقت به سراغ مارکف معمار آن زمان رفتم مارکف یک اعتبار نامه چند میلیونی از بانک سپه به من داد و این دو کارخانه قند کرج و کهریزک بدون درنگ شروع به کار کرد و در پاییز سال ۱۳۱۱ با ظرفیت مصرف ۳۵۰ تن چغندر در روز شروع بکار نمود  مارکف برای ساخت این کارخانه مدال گرفت » .

دبیرستان فیروز بهرام  ١٣١١ ش  

مدرسه زرتشتیان تهران ، روبروی کلیسای مریم و جنب آتشکده آدریان است و اکنون این مدرسه مشترک فرزندان ارامنه و زرتشتیان ساکن تهران است .

خانه مدیر کارخانه قند  ١٣١١ ش  

خانه مسکونی مدیر کارخانه در محوطه کارخانه قند است . طرح این خانه در سال ١٣١١ شمسی آماده شد . معماری و ساختار این خانه بسیار شبیه مدرسه فلاحت است ولی با این تفاوت که ایوان بزرگتر و تعداد ستون ها به تعداد و تکرار بیشتر فاخر تر است .

مجتمع مسکونی کارخانه ورامین  ١٣١٣ ش

منطقه مسکونی از خانه هایی که برای کارمندان و کارگران کارخانه ساخته شد در نزدیکیه کارخانه است . شهرک های مسکونی در کنار بعضی کارخانه های مهم توسط مارکف طرح و احداث شد .

مدرسه دارالفنون  ١٣١٣ ش  

امیرکبیر محل ساختمان را خود شخصاً در مجاورت کاخ‌ های سلطنتی و در مکانی که سربازان آموزش نظامی می‌ دیدند با موافقت ناصرالدین شاه انتخاب کرد و به میرزا رضاخان مهندس تبریزی که یکی از ٥ نفر محصل اعزامی به لندن در زمان عباس میرزا بود دستور تهیه نقشه ساختمان را داد . نقشه ساختمان با استفاده از طرح عمارت سربازخانه ولیچ انگلیس در اواخر سال ۱۲۲۹ آماده و محمد تقی معمارباشی به احداث آن مأمور شد و کار را آغاز کرد قسمت شرقی بنا در سال ۱۲۳۰ اتمام یافت . ٨٠ سال پس از فعالیت و در سال ۱۳۰۸ ساختمان مدرسه به دستور اعتماد الدوله وزیر وقت معارف تخریب شد و ساختمان فعلی با نقشه مارکوف مهندسی روسی ساخته شد .

مدارسی در همدان ومازندران  ١٣١٣ ش  

دبیرستان امام مربوط به دوره پهلوی است و در همدان ، خیابان میرزاده عشقی واقع شده . یکی از قدیمی‌ترین مراکز آموزشی همدان با حدود ۸۵ سال قدمت می‌باشد معمار این اثر نیکلای مارکف معمارگرجستانی تبار است . مدرسه پهلوی سابق مربوط به دوره پهلوی اول است و در تنکابن ، خیابان امام ، ۵۰ متر بعد از میدان مرکزی شهر واقع شده است .

دانشسرای مقدماتی  ١٣١٤ ش 

می‌توان اوج بنا های ترکیبی مارکف‌ برای فضا های آموزشی دانست ، دیوارهای صاف و ساده و آجری‌ ترکیبی رؤیایی با ردیف ظریف‌ کاشی‌کاری‌ های قاب پنجره و سردرها دارد . در کتاب با ذکر سندی از کتاب‌ « یادگار عمر » ، نوشته عیسی‌ صدیق ، چنین آمده است : « بیرون‌ دروازه دولت زمین وسیع و مسطحی وجود داشت که متعلق‌ به وزارت فرهنگ بود و شاگردان‌ دوره سوم متوسطه در شمال شهر در آن فوتبال بازی می‌کردند . در سال ١٣١٢ شمسی وقتی قانون تربیت‌ وضع و مقرر شد که ٢٥ دانشسرای‌ مقدماتی ظرف پنج سال تأسیس‌ گردد ، وزارت فرهنگ زمین بازی‌ مذکور را به دانشسرای تهران‌ تخصیص داد و در سال ١٣١٤ به‌ مهندسی مارکف ساختمان آن را آغاز کرد  و بالاخره این ساختمان‌ در ١٧ دی ماه همان سال افتتاح‌ شد » .

مدرسه زرتشتیان انوشیروان دادگر ، دبیرستان انوشیروان جی تاتا و دبیرستان پندارنیک  ١٣١٥ ش  

یکی از دبیرستان‌ های قدیمی و زرتشتی شهر تهران در خیابان انقلاب ، بین خیابان‌های حافظ و ولی‌عصر ، کوچه سعید واقع شده و در ضلع شرقی این مدرسه دبیرستان ماندگار البرز جای گرفته ‌است . وقتی ساخت دبیرستان فیروز بهرام به پایان رسید ایجاد دبیرستانی مخصوص برای دختران ضروری به نظر آمد . این بنا توسط بانوی خیرخواهی به نام خانم راتن بایی بانجی « جی تاتا » از سلسله موبدان و ساکن نوساری هندوستان « خواهر جمشید جی تاتا » با سرمایه اولیه یکصد هزار روپیه ساخته شد معمار این بنا از لحاظ معماری و نما شبیه دبیرستان البرز و مدرسه ژاندارک است و به احتمال زیاد معمار آن نیکلای مارکف است . نام کنونی این دبیرستان انوشیروان جی تاتا است . هم اکنون در این دبیرستان ، دانش آموزان از دین‌ های گوناگون آموزش می‌بینند .

ورزشگاه شهید شیرودی ، ورزشگاه امجدیه ١٣١٧ ش  

در سال ۱۳۰۶ شمسی ، ده سال پیش از آن که فدراسیون فوتبال ایران بنیاد نهاده شود زمین ورزشگاه امجدیه با لایحه‌ ای که در مجلس تصویب شد برای ساخت یک زمین رسمی فوتبال خریداری شد . این زمین از فردی به نام امجد نظام « امجدالسلطنه » خریداری شد . امجد نظام شرط نهاد که اگر نام ورزشگاه به نام او نام‌ گذاری شود ، این زمین را با هزینه کمتری به ازای هر متر از آن بفروشد . از این رو این ورزشگاه ، « امجدیه » نام‌گذاری شد . طرح نخستین این زمین فوتبال را مهندس نیکلای مارکف و مهندس سعید با گنجایش ۲۵ هزارنفر آماده کردند . ساختمان این ورزشگاه در سال ۱۳۱۷ به پایان رسید و در سال ۱۳۱۸ با برگزاری اولین دوره مسابقات قهرمانی ایران در چند رشته ورزشی فعالیت خود را آغاز کرد .

ورزشگاه شهید شیرودی ، ورزشگاه امجدیه ١٣١٧ ش  

در سال ۱۳۰۶ شمسی ، ده سال پیش از آن که فدراسیون فوتبال ایران بنیاد نهاده شود زمین ورزشگاه امجدیه با لایحه‌ ای که در مجلس تصویب شد برای ساخت یک زمین رسمی فوتبال خریداری شد . این زمین از فردی به نام امجد نظام « امجدالسلطنه » خریداری شد . امجد نظام شرط نهاد که اگر نام ورزشگاه به نام او نام‌ گذاری شود ، این زمین را با هزینه کمتری به ازای هر متر از آن بفروشد . از این رو این ورزشگاه ، « امجدیه » نام‌گذاری شد . طرح نخستین این زمین فوتبال را مهندس نیکلای مارکف و مهندس سعید با گنجایش ۲۵ هزارنفر آماده کردند . ساختمان این ورزشگاه در سال ۱۳۱۷ به پایان رسید و در سال ۱۳۱۸ با برگزاری اولین دوره مسابقات قهرمانی ایران در چند رشته ورزشی فعالیت خود را آغاز کرد .

کلیسای مریم مقدس ١٣٢٤ ش  

مربوط به دوره پهلوی است و در تهران ، خیابان میرزا کوچک خان واقع شده در ۱۹۳۶ میلادی برابر ١٣١٤ شمسی  ، بررسی بنای کلیسای جدید آغاز شد و در ۱۷ آوریل ۱۹۳۷ میلادی « ١٣١٦ شمسی » ، جلسه‌ای با حضور معماران ارمنی تشکیل و از « نیکلای لائوری » خواسته شد تا براساس بودجه شصت هزار تومان طرح کلیسا را ارائه کند در این بین ، آقای رومان عیسی یان هزینه بنای کلیسا را تقبل کرد و از نیکلای مارکف خواسته شد تا براساس بودجه یکصد هزار تومان کلیسا را بنا کند . ساخت کلیسای مریم مقدس در سال ۱۳۲۴ شمسی « ۱۹۴۵ م » پایان یافت . این بنا بین سال‌های ۱۳۲۴ تا ۱۳۴۹ شمسی دفتر اصلی و محل سکونت اسقف اعظم ارامنه بوده است که بعد ها به کلیسای سرکیس مقدس انتقال یافت .

کلیسای ارتودکس ، کلیسای سنت نیکلای ١٣٢٤ ش  

در سال ١٩٤٥ م « ١٣٢٣ شمسی » توسط نیکلای مارکف معمار روسی بنا شده و دارای شاخصه‌ های معماری ارزشمندی است . این کلیسا با هفتاد سال قدمت از آثار معماری برجسته تهران قدیم است که در خیابان مفتح و شمال ایستگاه متروی طالقانی واقع شده است . منظور از نام نیکلای مقدس که بر این کلیسا نهاده شده ، " نیکلای دوم " آخرین تزار روسیه است که او و خانواده اش به دست بلشویک ها کشته شدند ، کلیسای ارتودکس روسیه او را جزو قدیسین خود می داند و به او لقب "نیکلای قدیس رنج کشیده " داده است . کلیسای نیکلای مقدس پذیرای مهاجران روس در ایران ؛ کارمندان سفارتخانه ها و نمایند گان شرکت های تجاری و نسل سوم روس تبار است .